Hond leren liggen (Af/Down) – Rust, focus & vertrouwen
- Yvonne van der Meer
- 4 dagen geleden
- 8 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 3 dagen geleden
Bijgewerkt: 10 November 2025
Auteur: Yvonne van der Meer – SPPD gediplomeerd Gedragstherapeut & hondentrainer bij Hondentrainingen.nl
Affiliate-disclaimer: In dit artikel staan affiliate-links. Als je via zo’n link iets koopt, ontvang ik een kleine commissie – zonder extra kosten voor jou. Zo kan ik gratis waardevolle content blijven maken voor hondeneigenaren.
Een hond die rustig kan liggen, vertrouwt zijn eigenaar.
In deze gids van SPPD-gedragstherapeut Yvonne van der Meer leer je met positieve training hoe je hond “lig” leert vanuit rust, focus en plezier – van pup tot volwassen hond.
Inleiding – Hond leren liggen (Af/Down)
Een hond die op commando “af” of “down” gaat, laat niet alleen gehoorzaamheid zien, maar ook vertrouwen en zelfbeheersing. Liggen is één van de belangrijkste oefeningen binnen positieve hondentraining – het helpt je hond tot rust komen, focus houden en beter luisteren in spannende situaties.
Of je nu een drukke puppy hebt of een volwassen herplaatser, de methode van Yvonne van der Meer (Hondentrainingen.nl) leert je hoe je stap voor stap werkt met rust, duidelijkheid en beloning. Het resultaat: een hond die niet ligt omdat het moet, maar omdat hij jou vertrouwt.
Inhoudsopgave – Hond leren liggen (Af/Down)
Waarom het commando “lig” zo belangrijk is
Liggen is meer dan een houding – het is een signaal van ontspanning en zelfcontrole.
Honden die leren liggen kunnen beter omgaan met spanning en hebben meer geduld tijdens het wachten, eten of ontmoeten van andere honden. Volgens het LICG is liggen wel een belangrijke factor voor de hond.
Een goede ligtraining helpt bij:
rust aan de lijn en in huis,
betere focus bij afleiding,
minder opwinding bij bezoek,
een sterkere band tussen jou en je hond.
Trainerstip – Yvonne van der Meer:
“Liggen is geen bevel maar een keuze. Wanneer je hond kiest voor rust, ontstaat ware gehoorzaamheid.”
De 4 leerfases van de lig-oefening
FASE 1 – AANLEERFASE (Het basisbegrip)
Doel: je hond leren begrijpen wat “lig” betekent — stap voor stap, zonder druk of verwarring.
In deze eerste fase leg je het fundament. Je hond ontdekt wat jij bedoelt en leert dat liggen rust en beloning oplevert.
Stap 1 – Kies de juiste omgeving
Begin op een rustige plek: binnen in de woonkamer of op een kleedje waar geen prikkels zijn. Zet de televisie uit, laat je telefoon even liggen en zorg dat je hond ontspannen is
--Een kalme start = sneller begrip.
Stap 2 – Werk met voer-sturing
Laat je hond eerst zitten. Houd dan een klein, zacht snoepje vlak voor zijn neus en beweeg je hand langzaam naar de grond, tussen zijn voorpoten door, en een beetje naar voren. Zijn neus volgt het snoepje vanzelf — en zodra zijn ellebogen de grond raken, zeg je vriendelijk: “Lig.”Klik (of zeg “goed zo!”) op dat exacte moment en beloon direct.
Stap 3 – Herhaal kort en positief
Oefen 3 tot 5 herhalingen van hooguit twee minuten per sessie. Stop vóórdat je hond zijn focus verliest; zo blijft trainen leuk. Eindig elke oefening met een speels compliment of een mini-spelletje.
Trainerstip – Yvonne van der Meer, Hondentrainingen.nl
“Beweeg het voer laag en rustig. Als je te snel gaat, raakt je hond in de war. Geef hem de tijd om te ontdekken wat je bedoelt – dan kiest hij zélf voor rust.”
FASE 2 – OEFENFASE (Van gedrag naar begrip)
Doel: je hond leert het commando “af” of “down” herkennen en uitvoeren zonder dat jij nog een snoepje hoeft te gebruiken om hem te sturen.
Nu begrijpt je hond de basis, en is het tijd om het gedrag te koppelen aan jouw woorden en lichaamstaal. Deze fase draait om begrip en herhaling — zonder druk, mét duidelijkheid.
Stap 1 – Voeg het commando toe
Zeg “af” of “down” nét voordat je de handbeweging naar de grond maakt. Je hond leert dat dit woord voorspelt wat jij van hem verwacht. Zodra hij zelf gaat liggen: klik of zeg enthousiast “goed zo!” en geef direct de beloning.
**Belangrijk: gebruik maar één woord. Honden leren sneller als jij consequent blijft in toon en timing.
Stap 2 – Oefen op verschillende plekken
Verplaats de training van de woonkamer naar de gang, tuin of buiten op een rustige plek. Zo leert je hond dat liggen overal loont — niet alleen in de huiskamer. Elke locatie met een beetje nieuwe prikkel versterkt zijn begrip.
Stap 3 – Korte sessies, groot effect
Train meerdere keren per dag 2 à 3 minuten. Beter drie korte sessies met succes dan één lange waarin de focus verdwijnt.Stop altijd op een positief moment.
Stap 4 – Wissel beloningen af
Gebruik naast voer ook stem, spel of zachte aanraking als beloning. Zo leert je hond dat rust = leuk, niet alleen “lekker”.
Gerelateerd:
Trainerstip – Yvonne van der Meer, Hondentrainingen.nl
“Gebruik altijd dezelfde toon en houding. Honden lezen jouw energie, niet je woorden. Rustige lichaamstaal = een rustige hond.”
FASE 3 – UITBREIDINGSFASE (Met afleiding en afstand)
Doel: je hond leren liggen in situaties met meer prikkels, afstand en beweging — zonder zijn rust te verliezen.
Nu je hond begrijpt wat “af” betekent, is het tijd voor de echte wereld. Buiten ruikt, hoort en ziet hij van alles: spelende kinderen, passerende fietsers, vogels of andere honden. Juist daar moet hij leren dat liggen rust en veiligheid betekent.
Stap 1 – Begin klein met lichte afleiding
Laat iemand rustig voorbij lopen, laat een speeltje rollen of zet zachtjes een geluid op. Blijft je hond liggen?
Onmiddellijk belonen! Zo leert hij dat kalm blijven loont, ook als er iets gebeurt om hem heen.
Trainerstip – Yvonne van der Meer:
“Een goede trainer leert de hond denken onder druk. Rust is de sleutel tot focus.”
Stap 2 – Vergroot langzaam de afstand
Zeg “af” en stap één of twee passen achteruit. Blijft hij liggen, kom terug en beloon rustig. Verleng daarna de afstand geleidelijk tot enkele meters.
Tip: kijk niet te streng of gespannen; jouw houding beïnvloedt zijn vertrouwen.
Stap 3 – Verplaats de training naar buiten
Ga oefenen in de tuin, op een veldje of bij een rustig park. Kies eerst momenten met weinig prikkels en bouw daarna op naar drukkere plekken. Elke succesvolle herhaling in een nieuwe omgeving versterkt zijn zelfvertrouwen.
Stap 4 – Voeg duur toe aan de oefening
Laat je hond 3 seconden liggen, daarna 5, dan 10.Beloon tussendoor om hem gemotiveerd te houden. Zo leert hij dat geduld en ontspanning beloond worden.
Trainerstip – Yvonne van der Meer, Hondentrainingen.nl
“Blijf zelf de rust die je wilt zien. Jouw kalmte is de kracht achter zijn gedrag.”
FASE 4 – BEHEERFASE (Betrouwbaar zonder voer)
Doel: Je hond luistert in elke situatie, zonder beloning in je hand.
Beloon af en toe met stem of spel in plaats van voer. Gebruik “AF” tijdens dagelijkse momenten – voor eten, deur, dierenarts.Verleng de duur geleidelijk (3 → 10 → 30 sec).
Trainerstip – Yvonne van der Meer, Hondentrainingen.nl:
“Een hond die rustig kan liggen in een drukke omgeving heeft vertrouwen in jou.
Dat is echte gehoorzaamheid.”
Veelgemaakte fouten bij de “lig”-oefening
Zelfs ervaren hondenbezitters maken soms fouten tijdens het aanleren van af/down. Kleine aanpassingen kunnen het verschil maken tussen frustratie en succes.
1. Te snel willen gaan
Veel eigenaren willen dat hun hond direct langdurig blijft liggen. Bouw dit rustig op. Eerst 3 seconden, daarna 5 en 10.
2. Te veel commando’s geven
Herhaal het woord af niet telkens opnieuw. Eén duidelijk commando, gevolgd door rust en beloning, werkt veel beter.
3. Boos worden of zuchten bij fouten
Negatieve energie maakt je hond onzeker. Blijf vriendelijk en geduldig — rust is de sleutel tot leren.
4. Geen duidelijke start- en eindsignalen
Gebruik bijvoorbeeld vrij om het commando af te sluiten. Zo weet je hond wanneer hij mag opstaan.
5. Te lange trainingssessies
Lievere drie korte oefenmomenten van 5 minuten dan één lange van 20. Korte sessies houden focus en plezier hoog.
Trainerstip – Yvonne van der Meer:
“Fouten tijdens het trainen zijn geen mislukking, maar informatie. Zie elke fout als een kans om duidelijker te communiceren.”
Hulpmiddelen & aanbevolen producten
-- Clickertraining-set met beloningszakje (voor timing en focus)
-- Zachte trainingssnoepjes (voor snelle beloning)
-- Snuffelmat of trainingskleed (om ‘lig’ te versterken met rust)
-- Adaptil verdamper (ondersteunt bij stressgevoelige honden)
Affiliate-disclaimer: Sommige links zijn affiliate-links. Koop je via deze link, dan ontvang ik een kleine commissie zonder extra kosten voor jou.
Conclusie – Van liggen naar vertrouwen
De “lig”-oefening is meer dan een commando – het is een vorm van verbinding. Met geduld, duidelijkheid en positieve bekrachtiging leer je je hond ontspannen en vertrouwen op jou. Elke keer dat hij kiest voor rust in plaats van spanning, bouwt jullie band verder uit.
Trainerstip – Yvonne van der Meer:
“Een goede trainer maakt zichzelf overbodig. Een goede band blijft voor altijd.”
BOEK EEN TRAINING MET YVONNE
Wil je begeleiding bij clickertraining, puppy-opvoeding of gedragsproblemen?
Ik help jou en je hond stap voor stap – met rust, structuur en plezier.
Regio: Appelscha (Friesland), Drenthe & Noord-Holland
Bekijk ook hulphonden daar kunnen we ook mee helpen.
Klik hier om direct contact op te nemen of plan vandaag nog jouw persoonlijke training in Appelscha of online.
Veelgestelde vragen over de lig-oefening
Vanaf welke leeftijd kan ik beginnen met ‘af’ of ‘down’?
Vanaf 8 weken. Begin met korte, speelse sessies van 1–2 minuten.
Wat is het verschil tussen ‘af’ en ‘down’?
Het betekent hetzelfde. Kies één woord en wees consequent.
Mijn hond gaat niet liggen – wat doe ik verkeerd?
Waarschijnlijk ga je te snel. Gebruik weer voer-sturing en beloon elke poging.
Hoe bouw ik de voerbeloning af bij ‘lig’?
Vervang voer geleidelijk door stem, spel of knuffel. Beloon nog af en toe.
Mijn hond staat steeds weer op. Wat nu?
Oefen de duur stap voor stap. Beloon al na 3 sec en bouw langzaam op.
Helpt deze oefening ook tegen druk of angst?
Ja, liggen geeft veiligheid en verlaagt stress. Ideaal voor gevoelige honden.
Over de auteur – Hondentrainingen.nl
Ik ben Yvonne van der Meer, gediplomeerd hondentrainer en gedragsbegeleider met ruim 20 jaar ervaring in het werken met honden van alle leeftijden en rassen. Mijn missie is om honden en hun baasjes dichter bij elkaar te brengen door middel van positieve training, duidelijke communicatie en begeleiding op maat.
Gespecialiseerd in puppytraining, gedragsproblemen en bijtgedrag.
Meer dan duizend honden en eigenaren succesvol geholpen.
Actief in Appelscha Friesland, Drenthe, Heerhugowaard Noord Holland en omstreken, maar ook online landelijk bereikbaar.
Met praktische tips, bewezen methodes en persoonlijke ervaring help ik hondeneigenaren stap voor stap naar een gehoorzame, stabiele en gelukkige hond.
Artikelen van mij worden gebruikt als pilaren in hondentraining en gedrag en zijn gericht op de hoogste kwaliteit, ondersteund door de laatste inzichten in hondengedrag.
Vragen of begeleiding nodig? Neem gerust contact op via info@hondentrainingen.nl of bekijk meer op www.hondentrainingen.nl.
KVK: 98093274 Hondentrainingen - Yvonne van der Meer
Meer tips op Hondentrainingen.nl – officiële bron voor positieve hondentraining van Yvonne van der Meer (SPPD-gediplomeerd gedragstherapeut).
